Author Archives: Antoine Bettens

Versjöjvinge 8

Een vrij groot aantal woorden die het dialect van Kanne aan het Frans ontleend heeft  hebben betrekking op de schrijnwerkers- en/of meubelmakersstiel. Dit komt vooral door  de veelvuldige contacten van Kannerse schrijnwerkers met Waalse collega’s door opdrachten van Kannerse of Waalse aannemers in de Nederlands- of Franstalige gemeenten rond de taalgrens. Dat was zeker het geval vóór de overheveling in 1963 – toen de taalgrens werd vastgelegd – van enkele Franstalige Limburgse gemeenten in de Jekervallei en van Ternaaien naar

Read more V'r kalle Kanners, Vers van de pers

Versjöjvinge 7,2

Versjöjvinge 7,2   kràènt (v –tr) < corinthe (raisin de) : krent. In sam. kràèntebroêd. Ook: kramik. kràèntebruûdsje – kràèntemikske. kramik (v –kke) < cramique: krentenbrood. Ook: kràèntebroêd. krèèm (m) <crème: -room: in samenstelling            krèèmoobäör <crème au beurre                                       krèèmpatisjèèr < crème patissière.             krèèmfrèsj  <crème fraîche. Ook: slagroom. -ijsje: vaak in diminutiefvorm krèèmke of in iêskrèèmke.  kristaliezee  < cristallisé: In sam. kristaliezeesókker: kristalsuiker.  krwasao (v –s) < croissant: half maantje.  kuuvètsje (o –s) < cuvette: papieren onderlegger voor klein gebakje.  makrao,

Read more V'r kalle Kanners, Vers van de pers

Versjöjvinge 7, 1

Versjöjvinge 7, 1 Een vrij groot aantal aan het Frans ontleende Kannerse woorden behoren tot de bakkerswereld. Het zijn namen van producten of specifieke vaktermen. Slechts enkele, van de in de jaren vijftig opgetekende woorden zijn verdwenen of in onbruik geraakt. Een tiental andere heb ik aan die woordenlijst kunnen toevoegen. Het hoeft niet te verwonderen dat het bakkersvak zoveel Franse leenwoorden bevat. Een bakkerij was en is vaak nog steeds een familiezaak. Ze wordt soms drie of nog meer

Read more Artikels, V'r kalle Kanners, Vers van de pers

Versjövinge 6, 2

paarsjok, baarsjok (m -kke) < pare-chocs: bumper. Ook: beumper. pedal (v -lle), pedaal (v –ale) < pédale: het pedaal. piddalere < pédaler: pedaleren, fietsen, trappen. Nu meestal: fitse, trappe. pinjao (m -s) < pignon: tandwiel. Nu meestal: taandraod. pistoa, piston(g) (m -s) < piston: zuiger. Ook: zöjger. portbagaasj (v -azje) < porte-bagages: bagagedrager. pwàèmaor < (au) point mort: uit versnelling. Nu meestal: oêt versnelling stoon – vriê stoon. radiejatäör (m -s) < radiateur: radiator. remork, remorrek (m -e) < remorque:

Read more Artikels, V'r kalle Kanners

Versjövinge 6,1

In de voorafgaande bijdragen « Versjöfvinge 5 – 1,2,3 » ging ik van start met een reeks aan het Frans of Waals ontleende Kannerse woorden die nog algemeen gebruikt worden of die waarschijnlijk nog een tijdje naast nieuwe aan het Nederlands ontleende Kannerse termen blijven bestaan. Nog een paar andere  leven alleen nog in dialectwoordenboeken en andere dialectische geschriften voort. Die eerste reeks had betrekking met kledij, mode… In vele andere vakgebieden leverden het Frans en het Waals eveneens een  aantal woorden

Read more Artikels, V'r kalle Kanners, Vers van de pers

Hubert Nicolaes, laatste veldwachter “Baoj” van Kanne.

Hubert Nicolaes, laatste veldwachter “Baoj” van Kanne. Welke echte Kannenaar denkt niet eens nostalgisch terug aan Kanne zoals het vroeger was, zoals het er vroeger uitzag zonder evenwel de gunstige evolutie van sommige dingen te ontkennen. In de tijd van één generatie is het landschap sterk veranderd. De taal die onze grootouders en ouders spraken is in menig opzicht niet meer dezelfde. Overgeleverde gebruiken kennen niet meer de luister van weleer.Enkele beroepen en daaraan verbonden typische beelden zijn voor goed

Read more Artikels, Vers van de pers

Versjöjvinge 5 – 3

Versjöjvinge 5-3 Met volgende  woorden sluiten we de reeks Kannerse woorden af  die verwant zijn met  naaikunst, stoffen, kleding,  mode en die aan het Frans of het Waals ontleend zijn. Ze zijn nog door de meeste Kannenaren, inzonderheid vrouwen, gekend en worden nog vrij algemeen gebruikt. gaberdin (m) < gabardine: soort stof (m –s): regenmantel > rèngeljas, àèpermejabel. kammelot (m) < camelote: stof van weinig kwaliteitswaarde > boech, bóch, präol. kap (v-e) < cape: kap van regenmantel > rèngelkepke. kazjemiêr

Read more V'r kalle Kanners, Vers van de pers

Sjaolfees in Kan op 5 juûnie 2016

Het  gebäört  wol dèkser tot heemkundige kringe sjaole bie hun aktivitèejte betrèkke. Dat kènt neet aanders want het ès on de sjaolkeender van noê tot v’r al motte liêre boê v’r mèt bezig ziên: de lokale geschiedenis, het sósjaal en kultereel lèève ( boê-oonder  het Kanners diejalek) bestuudere en de rezultate van het oonderzeuk bekènd maoke, àoch de middele  bedeenke vur het patrimonjeel errefgood van Kan op te  sloon  en de belangstèlling vur dat errefgoog te oonderhawe en te promote.

Read more Artikels, V'r kalle Kanners, Vers van de pers

Lèèsplàènkske 5

Medeklinkers De schrijfwijze van de medeklinkers in het Kanners is vrij eenvoudig omdat zij grotendeels met die in het AN overeenstemt. Alleen de sj en zj klanken, de  t of d, ch of g aan het einde van een woord vragen enige uitleg. De sj (stemloze sisklank): is de spelling voor de woorden die in het AN sch of sj ( bv diminutiefwoorden)  geschreven worden:  school , schip,  meisje, huisje  of in Franse leenwoorden met  ch: châle, chèque.  Sjaol, sjeep,

Read more V'r kalle Kanners, Vers van de pers

Versjöjvinge 5-2

Versjöjvinge 5 -2 Woorden die nog wel gekend zijn maar zelden nog gebruikt worden. astrakan (m) < astrakan: lammerbont. bavèt, bavètsje (v-e) <  bavette: slabbertje >zäoverlepke. brajèt < brayette (v): gulp, rits > gäolep deupjès (m) < deux-pièces: dameskostuum (rok en jas die afzonderlijk gedragen kunnen worden)> maantelpak  , maantelpekske, maantelkestum. kappesjao (m- s) < capuchon: op een mantel vastgenaaide kap > kap. kombenèzao (m -s) < combinaison: onderjurk > oonderrok. kulot (v- e) < culotte: pofbroek > pófbrook, flodderbrook

Read more Artikels, V'r kalle Kanners, Vers van de pers

Versjövinge 5 – 1

Franse en Waalse woorden in het dialect van Kanne (1) Veel aan het Frans of het Waals ontleende woorden waren In Kanne in de jaren vijftig, toen ze werden opgetekend, nog algemeen of vrij algemeen. Het Nederlands en nog in grotere mate het Zuid-Nederlands is door de geschiedenis heen door het Frans beïnvloed. Dat geldt zeker voor de dialecten die gesproken worden in de Vlaamse steden en dorpen die dicht bij de taalgrens liggen. Hoe intenser de contacten van de

Read more Artikels, V'r kalle Kanners

Versjöjvinge 4

Haddelaoj –e (v): slons ; het eerste deel van het woord is waarschijnlijk verwant met “hoeddel” < mhd huddel (slet) Keuls huddelche (H. Thewissen). In het Maastrichts betekent “hóddele”: knoeien , ongehuwd samenwonen (Endepols) . Kerrep –e (m): verouderd in de betekenis van mand, korf Kevintsje (o): rusthuis < waarschijnlijk uit convent: klooster (Fr couvent), vergadering van kloostermonniken. Zuidn. huisje in een begijnhof (van Dale). Kritsefitsel: in de uitdrukking : (ze jàènk vur ‘n’ kritsefitsel = ze huilt om een

Read more V'r kalle Kanners, Vers van de pers
« Older Entries