Onlangs vond onze voorzitter Frans tussen de papieren van Felix Poswick, de overgrootvader van zijn vrouw Marie-Ange Vrijens, een register.
Dat register bevat 140 doorlopende bladeren, die alle genummerd zijn en voorzien van het gemeentezegel van Canne. Dit boek was bestemd voor de Christene Blokwerkersvereeniging (Samenwerkende Maatschappij) en was op 4 januari 1913 ondertekend door de burgemeester Felix Poswick. Op het eerste blad staat een verwijzing naar de opname in de “Moniteur” (Belgisch Staatsblad): De Christene Blokwerkersvereeniging van Canne onder het patroonschap van Sint-Hubertus, Samenwerkende Maatschappij (Moniteur van 11 december 1912 nr 7749). Ik heb een kopie van het Staatsblad opgevraagd en hieronder staan er twee fragmenten van de statuten.
In de standregelen[1] staan de namen van de 24 ondertekenaars, waarbij de schrijfwijze niet altijd correct is. Zo worden Henri en Willem Meex bedacht met de naam Meese, wordt Arnold Muitjens Mintjens, Gilles Mayeur heet nu Mayemt en Anton Smeets wordt Anton Smets. Dan spreken we nog niet over de verschillende mannen met als familienaam Vrijens, want dat wordt consequent Vryens geschreven. De stichting is op 27 november 1912 geboekt in Sichen-Sussen-Bolré en een week later, op 2 december neergelegd bij de griffie van de Rechtbank van Eerste aanleg in Tongeren.
Het doel van de vereniging is de ontginning van de mergelsteengroeven in Kanne en omgeving. De maatschappij is samengesteld voor dertig jaar te rekenen van de dag dat zij in werking komt. Als deze niet ontbonden wordt in deze periode, wordt de levensduur automatisch met dertig jaar verlengd. Ik ga er van uit dat dit niet gebeurd is, want na begin 1914 is er geen sprake meer van de vereniging. Dit hangt natuurlijk samen met de Eerste Wereldoorlog, die in dat jaar begon maar mogelijk ook door de verminderde belangstelling voor de mergelblokken uit Kanne.
Het maatschappelijk kapitaal van de “Blokbrekersvereeniging” wordt gevormd door de bijdragen van de leden (20 fr.) en door de baten van de vereniging na uitbetaling van de winsten aan de aandeelhouders. Iedereen kon lid worden na het betalen van 20 fr. en na aanvaarding door de beheerraad. Ieder jaar wordt op 31 december, te beginnen in 1913 de balans opgemaakt. Uit de lijst van toegetreden leden blijkt dat lang niet iedereen in staat is de 20 fr. in een keer te betalen
De vereniging krijgt een bestuur van 12 leden. De kastoestand wordt jaarlijks door drie commissarissen gecontroleerd. Zij moeten natuurlijk lid zijn van de vereniging en gekozen door de algemene vergadering.
Voorlopige beslissingen gepubliceerd in het Staatsblad:
Bestuurders: Arnold Vrijens, Henri Schiepers, Lambert Vrijens, Felix Poswick, Joseph Houben, Henri Meex, Henri Nulens, Chretien Nulens en Hubert Vrijens.
Commissarissen: Joseph Sprokkel, Jean Muitjens en Antoine Smeets.
Voorzitter: Arnold Vrijens
Ondervoorzitter: Henri Schiepers
Secretaris: Lambert Vrijens
Afgevaardigd bestuurder: Felix Poswick
De namen van de toegetreden leden worden in een van de volgende nummers van ons tijdschrift Heemkunde Kanne gepubliceerd.
[1] Belgisch Staatsblad, nr. 7749 van 12 december 1912