De uûste van de drèj kèermèsse in Kan ès “Klàèjnkèermès”. Ze ès verboonde on het kèerkelek fees de sakremeensprosessie en hèèt altiêd plaots veertien daog nao Peenkste. Dit jaor ès dat 7 juûnie. Den daotem hèèt te maoke mèt het fees van het hèjlig sakremeent dat Pàojs Urbanus in de 13e iêw eenstèlde op den twidden donderdig nao Peenkste. De zoondig dèè dao-op volleg gèet de prosessie oêt (prosessiezoondig) en dat weud in het däorep geviêrd.
Op väöl plaotse, veuraal in Nederlands Zuid-Limburg, hèt dat fees de Bronk of de Broonk. Dat wood dèed dierek deenke on het Nederlands “pronk” want in dèj prosessie weud nogal “geproonk” mèt prachtige verseringen, mèt sjón geklàèjde groepe.
In dèj prosessie dreug de pestoêr het Allerhèjligste Sakremeent (de Hèjlige Hostie) in ‘n monstraans door de straote van het däorep.
De reliegiejeuse tradiesie weud in òs däorep gelökkig nog altiêd in staand gehawe meh dao ès waol väöl veraanderd.
Effekes met de häolep van de zusters van Kan, mèt Fien en Mathieu Gijbels trökdeenke on de sakremeentsprosessies van vreuger, van e paor tientalle jaore gelèjje. Gaans het däorep wór op de àèjn of aandere meneer bie dèj prosessie betrokke . Iech verneum opzèttelek gàèjn naome vur niêmend te vergèète dèè bie dat jaorleks kèerkelek evenemeent hil verdeenstelek wàèrek hèèt verrich.
Vreuger góng de prosessie door hil het däorep en doorde miê as twie ore .
Sins e paor jaor ès den aofstaand ferrem eengekot. Mèt uûs 2, daonao 3 versjèllende roetes in het däorep dèed de prosessie dao noê 3 jaor euver.
Vreuger wórre zoeväöl groepe tot ’t e bitsje doorèe leep. Daoveur wood de prosessie in twie groête groepe opgedàèjld: het uûste deel ter iêre van Slevrouw en het twidde ter iêre van het Sakremeent. Dao wórre door de jaore heen regelmaotig aonpassinge meh ze hèèt toch lang as volleg oêtgezeen.
Veurop wood het kruûs gedraoge . Volwasse manslöj geklàèjd in zwat-wit droge vlagge.( Dèj vlagge stoon noê ater glaos in de kèerek).
Daan vollegde het slevrouwebeelde gedraoge op de sjouwers van stàèreke kèèrels en de ikoon van Slevrouw van Biêstaand De rol van Slevrouw te maoge spele in de prosessie wór ’n groête iêr. Zoe haawste Maria, Keuningin van de Èngele en Slevrouw van Lourdes mèt roontelöm klàèjne edelknape in ‘t blouw en wit
‘nen Hil sjónne groep wór dèè van Slevrouw van de Roêzekraans met de roêzekraanse . Uûs wórren ’t er 3. Ze stèlde de drèj misteries veur; de Blèj, de Dreuvige en de Glorierèejke misteries. Laoter mós de groep (te wiênig keender mesjiên) het mèt èene roêzekraans doên. Veurop leep e mèèdske mèt e kruûs op ‘n sjouwer, daan e mèedske dat het H.Hart veurstèlde. Dikke haote bolle stèlde de onzevaders veur. Dèj bolle loêge in de han van liêrlinge van de liêgere zöstersjaol , de weesgegroete , klàèjn haote bolle, wode vasgehawe door keender van de bewaorsjaol. E meedske dat ‘nen onzevader veurstèlde zaag van ‘r rol in de prosessie “ iech bèn ‘nen dikke bàol”.
De gemàèjntesjaol vur mèedskes wór àoch vertegenwoordig mèt ‘ne groep Sint Katriên en e paor èngele. Sint Katrien in ‘ne roêje vloêre maantel, mèt ‘n vwaajl vur het gezich en mèt ‘r attribuut e groêt raod.
In dat uûste dèel van de prosessie hawe àoch de vörmelingen in wit klèed ‘ne groep en wór àoch de groep van “zingende maagde”.Dèj zwaajde met pallemtakke terwèjl ze het Lofleed der Èngele zónge. Alleeloeja wór in alle straote te hure. Dat leed en het Tantum ergo zónge ze àoch beglèjd door e paor muzzekaante on eder rösaltaar (kepelke) as de pestoêr mèt de monstraans de mènse zèngelde
Dat dèed de zanggroep van Slevrouw noê nog altiêd meh in plaots van de 30 of nog miê dames vreuger mot noê e gruupke van huûgstens 12 tot 15 trouwe zangeresse dèj taak vervölle. In dat uûste deel van de processie ontbroêke laoter àoch neet de vlag mèt beeltenis van den hèjlige Jozef en de sjèlderèj van Sint Huubèèr.
In het twidde deel van de prosessie ter iêre van het Hèjlig Sakremeent wór de groep dèj op sjeelde de simbole van Geloof, (het kruûs), Hoop (het aanker) en Leefde (het hat) mètdroge.
‘nen Aandere groep beelde het “Lijden van Christus” oêt. Op maof kösses loêge ’n deunekroên; 3 näögel en ‘nen haomel en tang.
Vur het sakremeent leep àoch altiêd ‘ne groêten èngel in ‘t roêd. Àoch Jezus mèt de wèèreldbàol in ‘n haand en Sint Janneke (in sjaopevàèl ) mèt e kröjske in de haand; de groep apostele wór eder jaor tebiê en àoch den Èngelbewaorder mèt de allerklàèjnste keender dèj ‘r besjerremde.
De uûste kommunekaansjes dèj altiêd blomme ströjde en de keender dèj hun plechtige kemunie hawe gedoon wode àoch in dat deel van de stoet oondergebrach. Dèj lèste droêge borde mèt religiejeuse tekste.
Ateraon in de prosessie stapde de pestoêr mèt het Allerhèjligste Sakremeent oonder den hiêmel. On de veer kaante droge of döjde manne den hiêmel veroêt en lepe 4 lantarendraogers.
On eder kepelke goêf de pestoêr de zèngel on de gelöjvige roond het kepelke en daomèt àoch on alle dèelnömmers en on gaans het däorep. Tèjdens de hil prosessie wood het sakremeent door e paor kräölkes good bewiêrook.
Ater het sakremeent lepe de lede van ’t kèerekbestuûr, het gemàèjntebestuûr of afgevaardigde en het bèèjende vollek.
Oongeveer op dezellefde meneer verlöp àoch noê nog de prosessie
De kaomers sjete on de kepelkes ès sins WOII oêt de tradiesie verdwene. Oongevaorlek wòr dat trouwes neet want men doêg potte met lichte springlaojing ontploffe. Dat kènt àoch de rèej gewèès ziên tot ze daomèt ziên oêtgesjàèjd.
Vreuger wèj noê laote de twie Kannerse fanfares öm de beurt hun processiemarsje door de straote van ós däorep kleenke., de fanfare Alliance, de Blouwe, veuraon in de prosessie, de fanfare St Cecilia , de Roeje, vur het Sakremeent
.
In de lèste jaore hèèt de prosessie jaomer genoeg väöl van’r vreugere glorie verlore.
Boête het beeld van Slevrouw en de sjèlderèj van Sint Hubèèr dèj nog eder jaor weude mètgedraoge ), blèjf höjje den daog van dat groêt aontaal groepe niks mie euver en het bèèjend vollek ès fleenk klàèjner gewode. De nöjje groep: “Godsvollek ” mèt àèjnsgeklàèjde keender in ’t greun en gèèl zôrreg vur aofwisseling.
De prosessie hèèt e paor jaor trök verstàèrking gekrege van oêt Sint Pieter en oêt de Voeêstreek en àoch de vlaggezwajers hèbbe twie jaor gelèjje eendrök gemaok meh of dao nog belangstèlling vur ès zalle v’r dit jaor rap goon ziên.
Boê de prosessie verbiêtrèk wappere nog wit-gèèle en wit-blouwe vlegskes langs de straote. Hiê en dao weud àoch nog, meh uder kràènterig, geströjd. Ater de veensters of in de veurdeure van de hoêzer zuûste wèj langer wèj minder beelde van Slevrouw of van het Hèjlig Hart. Doh weude bekaans gàèjn kjaatse mie aongestoke en zelde of noêts zuûste nog iêmes ater dèj beelde bèèje. En langs de straote stoon tösse de gelöjvige parochiejane of bezeukers miê en miê nöjsjiêrege kiêkers dèj van folklore hawe. De zuûs wèj langer wèj wiêniger löj dèj nog ‘ne kneej of mèt respek de kop böjge as het sakremeent verbiêgèet.
Meh wèj vreuger doên de kepelkesveràèjniginge hun uûterse bès vur de rösaltare mèt blomme, plaante en tapèejte zoe sjón, zoe religiejeus meugelek te versere. Mèt het maoke van het tapèejt mèt gekleurde zaand of gekleurd sjaofsel ziên lede van de kepelveràèjniginge al hil vreug bezig bang tot biê oonzeker wèèr al hun wàèrek in ’t waoter kènt doen valle.
De sakremeentsprosesie begós en wood vreuger altiêd aofgeslote on de kèèrek. Noê gebeurt dat àoch op aander plaotse, on of in de buûrt van e kepelke. Dao weud àoch op draank en vlaoj getrakteerd as de prosessie bènne ès.
De sakremeensprosessie ès, ’t ès woêr, nimie wat ze gewèès ès meh ze ès er nog altiêd. Laote v’r hope tot den oproop tot mètwèereking in het parochiebläödjse neet allàèjn gelèèze meh àoch opgevolleg maog weude.
As uting van geloof, van devosie, van naasteliefde brink de sakremeensprosessie de Kannernèère biejèe en dat mot geviêrd weude. Daoveur èsset Klàèjnkèermès. Ze trèk al lang gàèjn meulekes mie aon , meh as snoddenoons de twie meziêker nog èns door het däorep trèkke vur slivvenhiêr op ’n aander meneer te dene weud àoch de gezèllige kèèrmèssfeer eder jaor in iêre gehawe.
Sakremeensprosessie, Klàèjnkèermès ze hure biejèe. Ze hèbbe zich nudig vur wèjjer te bestoon.
Twajn Bettens